Bez pracowników branża motoryzacyjna wyhamuje

Przeczytaj także: Automotive na gwałt szuka pracowników

- Branża motoryzacyjna nie ma w ostatnim czasie wielu powodów do narzekania. Świadczyć mogą o tym chociażby doniesienia o wzroście produkcji, rekordowych wartościach w eksporcie czy inwestycjach w elektromobilność. Istnieją zatem przesłanki, aby stwierdzić, że w najbliższym czasie rozwoju motobranży nic nie powinno zatrzymać. Pewnych problemów może nastręczyć jednak brak pracowników. Odpowiedzi udzielone przez respondentów naszego tegorocznego badania wskazują, że wzrost zatrudnienia ma obecnie w planach przeszło 40% z nich. W czasach rynku pracownika kluczowe będzie dywersyfikowanie kanałów poszukiwania kandydatów jak również wyjście poza dotychczasowe schematy, a więc oferowanie czegoś ponad atrakcyjne wynagrodzenie. Mogą to być m.in. szkolenia, ciekawe projekty do realizacji czy też możliwość łączenia pracy z nauką – mówi Jacek Opala, członek zarządu Exact Systems S.A.

Polscy producenci chcą zwiększyć zatrudnienie…

Z tegorocznej edycji raportu „MotoBarometr 2017” wynika, że odsetek polskich firm, które chcą rekrutować nowych pracowników w najbliższych miesiącach, wynosi 44%. Jest to wynik o 16 p.p. niższy w porównaniu do ubiegłorocznego badania, co spowodowane jest m.in. mniejszym optymizmem produkcyjnym w sektorze automotive. W 2016 roku aż 68% ankietowanych prognozowało wzrost produkcji, w tym roku wskaźnik spadł do 36%.

Rosnące zamówienia na części i podzespoły samochodowe przekładają się bezpośrednio na zwiększenie zatrudnienia. Widać to zwłaszcza po krajach, w których odnotowano najwyższe wzrosty produkcji jak Rosja i Słowacja. O planowanym utworzeniu nowych etatów mówi dwie trzecie rosyjskich i niemal połowa słowackich pracodawców. Oznaki stagnacji branży motoryzacyjnej można dostrzec w Rumunii, gdzie aż 69% respondentów przewiduje, że poziom zatrudnienia pozostanie w ich zakładach bez zmian.

Czy są przesłanki do mniejszego optymizmu?

– Przed branżą piętrzą się niewiadome. Nie wiemy jak skończy się proces BREXIT-u. Patrząc na słabe postępy w negocjacjach, ta niepewność nie zostanie szybko rozwiązana, a perturbacje na kluczowym rynku europejskim nie mogą zostać zlekceważone w procesie planowania zatrudnienia. Nie wiemy też jak zakończy się proces uzgadniania celów wskaźnikowych dla emisji dwutlenku węgla po 2020 roku. Branża obserwuje też bezprecedensową debatę na temat zakazu używania samochodów z silnikiem diesla czy planowanych zakazów rejestracji samochodów spalinowych. Niepewność co do regulacji i technologii przyszłości nie będzie pozytywnie wpływać na skłonność do zwiększania zatrudnienia. Obserwujemy w naszym kraju również zmniejszoną podaż siły roboczej przy rosnącym popycie. Powoduje to wzrost kosztów pracy, co przy konkurencji w krajach o tańszej sile roboczej, może skutkować przeniesieniem produkcji. Ale, ta z pozoru zła wiadomość może oznaczać pozytywną tendencję, gdyż powoduje zmiany jakościowe w zatrudnieniu w polskim przemyśle motoryzacyjnym i zwiększenie popytu na pracowników o wysokich kwalifikacjach – mówi Paweł Wideł, prezes Związku Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych.

…ale mają problem ze znalezieniem pracowników

To brzmi jak mantra, ale niedobór pracowników jest coraz poważniejszą barierą w rozwoju branży motoryzacyjnej w Polsce. Luki kadrowe dotykają wszystkich sektorów naszej gospodarki, ale w automotive szczególnie odczuwalny jest brak kierunkowo wykwalifikowanego personelu. Sygnalizuje to aż 36% firm. Mała liczba kandydatów i umocnienie się rynku pracownika w Polsce skutkuje wzrostem oczekiwań finansowych, co odczuwa 29% pracodawców. Warto podkreślić, że przedsiębiorstwa motoryzacyjne rozważające potencjalne lokalizacje nowych fabryk czy zwiększenie produkcji w już istniejących, podejmują decyzje także w oparciu o dane z rynku pracy. Dlatego, jeśli będzie brakować siły roboczej, branża może wyhamować.

Firma Delphi (wkrótce Aptiv), aby zapewnić wsparcie dla bieżących oraz przyszłych projektów swoich klientów, cały czas rozszerza zakres prac badawczo-rozwojowych w Centrum Technicznym w Krakowie.

– Od początku 2016 roku zatrudnienie w naszym oddziale w Krakowie zwiększyło się o ponad 400 pracowników. Obecnie jest nas prawie 2 tysiące, w tym 1300 inżynierów pracujących nad technologiami do aut przyszłości w zakresie elektroniki, oprogramowania i bezpieczeństwa oraz architektury elektryczno-elektronicznej. Regularnie staże odbywa u nas też ponad 200 studentów – mówi Tomasz Miśniakiewicz, dyrektor krajowy Delphi Poland S.A.

Zdaniem ankietowanych najlepszym sposobem na rozwiązanie problemu braków kadrowych jest rozwój edukacji kierunkowej dla młodych ludzi, którzy dopiero będą zaczynać swoją zawodową karierę. Łącznie wskazało tak 57% osób, z czego 35% opowiada się za uruchamianiem profili motoryzacyjnych w szkołach zawodowych, zaś 22% kierunków przygotowujących do pracy w motobranży na uczelniach wyższych. 39% pracodawców twierdzi, iż należy na bieżąco podnosić kwalifikacje już zatrudnionego personelu poprzez organizowanie dodatkowych szkoleń. Na przykład wśród sprawdzonych sposobów zarówno Exact Systems jak i Delphi Poland jest bieżąca współpraca z uczelniami technicznymi, m.in. z Akademią Górniczo-Hutniczą, Politechniką Śląską czy Politechniką Częstochowską.

– W ramach tej ścieżki staramy się podpowiadać, w jakim kierunku powinno iść kształcenie, by spełniać wymogi rynku. Z perspektywy czasu zauważamy, iż zastosowanie tych wskazówek powoduje lepsze dostosowanie wiedzy absolwentów do oczekiwań pracodawcy – dodaje Tomasz Miśniakiewicz z Delphi Poland S.A.

Metodologia badania
Badanie „MotoBarometr 2017. Nastroje w automotive. Polska, Czechy, Niemcy, Rosja, Rumunia, Słowacja” zostało przeprowadzone przez firmę Exact Systems na celowej próbie przedstawicieli firm z sektora automotive będących klientami Exact Systems. Wśród nich znajdują się m.in. producenci samochodów, poddostawcy części i komponentów samochodowych Tier I i Tier II takich jak wycieraczki, szyby samochodowe, dachy, kolumny kierownicze czy elementy bezpieczeństwa. Wielkość próby wyniosła 429 respondentów z 6 państw (Polska, Czechy, Niemcy, Rosja, Rumunia, Słowacja). Badanie zrealizowano metodą telefonicznych wywiadów (CATI), ankiet online oraz ankiet indywidualnych od kwietnia do lipca 2017 roku.