Dziura w drodze: prawo do rekompensaty za szkodę

Przeczytaj także: Dziura w drodze a odszkodowanie

Co roku pod koniec zimy użytkownicy polskich dróg zderzają się z koniecznością udowadniania swoich ekwilibrystycznych umiejętności omijania rzeczonych „dziur”, kolein i wybojów, choć Zarządy Dróg Miejskich poszczególnych miast prześcigają się w zapewnieniach, że na bieżąco reagują na każdy sygnał kierowców i regularnie dokonują napraw. I choć w samym tylko Poznaniu od początku 2013 roku usunięto już ponad 2000 „dziur” o łącznej powierzchni ponad 4000 metrów kwadratowych, to właściciele warsztatów samochodowych i wulkanizatorzy nadal mają pełne ręce roboty. Kto odpowiada za stan polskich dróg i do jakich roszczeń mamy prawo, jako ich użytkownicy? Specjaliści z D.A.S. Towarzystwa Ubezpieczeń Ochrony Prawnej S.A. przygotowali praktyczne kompendium wiedzy na ten temat.

Co mówią przepisy?

Kwestie utrzymania właściwego stanu nawierzchni w Polsce reguluje ustawa o drogach publicznych z 21 marca 1985 roku. Wyróżnia ona cztery kategorie dróg: drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Dlatego zanim rozpoczniemy proces dochodzenia odszkodowania od podmiotu odpowiedzialnego za skutki szkód powstałych w wyniku stanu drogi, wcześniej należy ustalić status owej drogi oraz zakres obowiązków jej zarządcy a następnie zgłosić się do niego z roszczeniem w ciągu 3 lat od wystąpienia zdarzenia. Do kategorii zarządców dróg przepisy ustawy zaliczają przede wszystkim:

• dla dróg krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
• dla dróg wojewódzkich – zarząd województwa,
• dla dróg powiatowych – zarząd powiatu,
• dla dróg gminnych – wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

Jeżeli więc szkoda nastąpiła na drodze gminnej, odpowiedzialność poniesie burmistrz, wójt lub prezydent miasta a jeśli powiatowej, to zarząd powiatu. Jednak bez względu na to, kto jest zarządcą, obowiązki ma mniej więcej takie same.

Należy do nich między innymi zapewnienie właściwego stanu dróg i chodników (art.20.pkt 4: Do zarządcy drogi należy w szczególności utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą). Większość zarządców (wyjątek stanowi GDDKiA) wykonuje swoje obowiązki przy pomocy delegowanej do tego jednostki. Najczęściej są to: „Zarząd Dróg Miejskich”, „Zarząd Dróg Powiatowych” czy „Zarząd Dróg Wojewódzkich”. Każdy zarządca z reguły posiada również dobrowolne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, co sprawia, że wszelkie ewentualne koszty roszczeń ponosi towarzystwo ubezpieczeniowe, z którym zawarta została umowa ubezpieczenia OC.

O czym pamiętać na miejscu zdarzenia?

Kiedy dojdzie do uszkodzenia auta w wyniku złego stanu technicznego drogi, należy zebrać jak najwięcej dowodów i świadków zdarzenia. Odpowiedzialność zarządcy drogi opiera się bowiem na zasadach wskazanych w Kodeksie Cywilnym (art. 415), w myśl których „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Oczywiście ciężar udowodnienia że powstanie takiej szkody w postaci uszkodzenia podwozia, koła czy felgi nastąpiło na skutek wjechania w wyrwę znajdującą się na drodze, spoczywa na osobie poszkodowanej.