Gdy sprawca wypadku nieznany lub bez polisy OC

Przeczytaj także: Wypadek drogowy: odszkodowanie, zadośćuczynienie i renta dla poszkodowanego

Rola, jaką pełni UFG

Do zadań UFG należy przede wszystkim zaspokajanie roszczeń z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe na terytorium Polski. Fundusz nie wyręcza jednak zakładów ubezpieczeń, które wystawiają obowiązkowe polisy OC i z tego tytułu zobowiązane są likwidować szkody spowodowane przez kierujących korzystających z tego rodzaju ochrony, chyba że np. ogłoszono upadłość towarzystwa, a roszczenia poszkodowanego nie zostały zaspokojone z aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. Z reguły obowiązek UFG pokrycia szkody aktualizuje się w przypadkach, w których posiadacz pojazdu wyrządzającego szkodę nie był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego OC bądź też gdy nie ustalono, kto był sprawcą wypadku (np. w razie ucieczki sprawcy z miejsca zdarzenia).

Nieustalony sprawca wypadku

W praktyce nierzadkie są sytuacje, gdy dochodzi do zdarzenia na drodze, zawinionego przez innego kierowcę, który następnie ucieka z danego miejsca. Jeżeli czynności policji czy prokuratury nie przyniosą rezultatów w postaci ustalenia danych sprawcy czy choćby samego pojazdu i jego właściciela, wówczas nie sposób jest wskazać, który z ubezpieczycieli winien wypłacić odszkodowanie czy zadośćuczynienie. W takich wypadkach aktualizuje się odpowiedzialność UFG.

Jeśli szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posia­dacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości, wówczas poszkodowany może liczyć w zasadzie wyłącznie na pokrycie szkód osobowych. Szkody w mieniu podlegają rekompensacie tylko wtedy, gdy równocześnie u któregokolwiek uczestnika zdarzenia nastąpiła śmierć, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, trwający dłużej niż 14 dni. Zatem w pozostałych przypadkach (najczęściej w razie odniesienia tylko szkody w mieniu) poszkodowanemu właścicielowi samochodu, który nie wykupił wcześniej autocasco, UFG nie zwróci kosztów.

W przypadku szkody w pojeździe mechanicznym świadczenie Funduszu podlega jednak zmniejszeniu o kwotę stanowiącą równowartość 300 euro, ustalaną przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez NBP, obowiązującego w dniu ustalenia odszkodowania.

Restrykcyjne podejście ustawodawcy do kwestii odpowiedzialności UFG w przypadku szkód spowodowanych w mieniu przez niezidentyfikowanych posiadaczy pojazdów ma swoje uzasadnienie. Zapobiega bowiem eskalacji zjawiska oszustw ubezpieczeniowych (wyłudzeń odszkodowań). Ryzyko nadużyć jest dużo mniejsze w przypadku szkód wyrządzonych przez osoby o ustalonych personaliach. Jeżeli osoby takie nie legitymują się obowiązkową polisą OC posiadacza pojazdu, pełną odpowiedzialność za skutki ich poczynań na drodze przejmuje właśnie Fundusz. Jednak później osoba taka otrzyma z UFG pismo z żądaniem zwrotu wypłaconego odszkodowania.

Warto też zaznaczyć, że możliwość wyrównania szkód w mieniu w zależności od jednoczesnego wystąpienia bardziej drastycznych szkód na osobie w przypadku wypadków spowodowanych przez nieustalonych sprawców istnieje dopiero od 11 czerwca 2007 r. Wcześniej przepisy nie przewidywały tego rodzaju wyjątku.