Pojazdy elektryczne wymuszają zmiany w energetyce

Przeczytaj także: Rośnie popyt na elektryczne samochody. BEV wyprzedzi stare napędy?

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

• Światowy rynek pojazdów elektrycznych (EV) przeżywa boom: W 2021 roku sprzedaż wzrosła ponad dwukrotnie, a udział tego rodzaju pojazdów w rynku wyniósł około 8%. Ta pozytywna dynamika powinna się utrzymać, a na 2022 rok przewidywany jest wzrost na poziomie +50%. Dynamika będzie jednak różna w poszczególnych krajach, ze względu na różnice w zakresie stosowanej polityki.
• Inwestycje w transport zelektryfikowany stanowiły ponad 36% globalnych inwestycji w transformację energetyczną, przy czym w krajach takich jak Niemcy i Wielka Brytania ich udział przekroczył 50%. W przyszłości powinien pozostać kluczową siłą napędową transformacji energetycznej. Aby jednak uniknąć luki w dostawach na poziomie ponad 500.000 ton węglanu litu do 2030 roku, która zaszkodziłaby wprowadzaniu pojazdów elektrycznych, sektor musi inwestować zarówno w technologie zwiększające produkcję, jak i w poszukiwania surowców.
• Jednocześnie, dopóki rynek nie osiągnie krytycznej wielkości, polityka publiczna będzie miała zasadnicze znaczenie dla przyspieszenia rozwoju infrastruktury służącej do ładowania i akceptacji pojazdów przez konsumentów.

Rok 2021 był znakomitym rokiem dla pojazdów elektrycznych

W wartościach bezwzględnych, sprzedaż pojazdów elektrycznych w 2021 roku wyniosła na całym świecie 6,75 miliona sztuk. Najbardziej prężnym rynkiem były Chiny, na które przypadła prawie połowa globalnej sprzedaży - liczba ta odpowiada całkowitej sprzedaży na świecie w roku 2020. W grudniu 2021, sprzedaż pojazdów nowej energii (NEV) w Chinach stanowiła 21% całkowitej sprzedaży samochodów.

W 2022 roku, ponieważ dotacje na pojazdy NEV zmniejszą się o -30% przed stopniowym wycofaniem w 2023 roku, chiński rynek prawdopodobnie nieco zwolni, ponieważ albo producenci, albo konsumenci będą musieli ponieść dodatkowe koszty. Jednak sprzedaż pojazdów elektrycznych powinna wzrosnąć o około 50% w roku 2022.

W Europie sprzedaż również gwałtownie wzrosła: w grudniu 2021 r. udział pojazdów elektrycznych w rynku wynosił aż 29%. Ponieważ w tym roku i prawdopodobnie w kolejnych latach nadal będą obowiązywać hojne dotacje, oczekujemy, że w 2022 roku sprzedaż pojazdów elektrycznych wzrośnie o około +60%. W USA sprzedaż podwoiła się w 2021 roku, ale wolumen pozostaje niski (około 600.000 sztuk, wzrost z 300.000), a udział EV w rynku wynosił około 4% w 2021 roku - znacznie mniej niż w Europie i Chinach.

W latach 2022 i 2023 sprzedaż powinna nadal rosnąć o około +50%. W USA może jednak dojść do pozytywnej niespodzianki. Rok 2022 może być przełomowy, jeżeli plan Build Back Better zostanie ostatecznie uchwalony. Dzięki dopłatom w wysokości do 12.500 USD do zakupu samochodu elektrycznego, plan ten może zmienić sytuację na rynku w USA.

Użytkowe pojazdy elektryczne i autobusy elektryczne to segmenty, które dopiero się rozwijają; pomimo dwucyfrowego wzrostu, wolumeny pozostają niewielkie. Większość sprzedaży autobusów elektrycznych nadal ma miejsce w Chinach, a inne kraje pozostają w tyle.

Pomimo silnego wzrostu sprzedaży, inwestycje w infrastrukturę ładowania pojazdów są nadal powolne

W 2021 roku globalne wydatki związane z pojazdami elektrycznymi (pojazdy i ładowanie) wzrosły o ponad +75%. Podczas gdy w poprzednich latach stanowiły one niewielki ułamek globalnych inwestycji w transformację energetyczną, w 2021 roku odpowiadały za ponad 36% całkowitych inwestycji, przy czym inwestycje w energię odnawialną stanowiły około połowy. W niektórych krajach europejskich, takich jak Niemcy i Wielka Brytania, inwestycje w zelektryfikowany transport stanowiły ponad 50% całkowitych inwestycji w transformację energetyczną.

Oczekujemy, że w najbliższych latach zelektryfikowany transport pozostanie kluczowym elementem inwestycji w transformację energetyczną. Jednak inwestycje są silnie ukierunkowane na zakup nowych pojazdów (patrz Wykres 2), a inwestycje w ładowanie - zarówno ładowanie w miejscach publicznych, jak i ładowanie przydomowe - muszą wzrosnąć, aby umożliwić kontynuację transformacji. Na przykład: w UE w 2021 roku będzie około 230.000 publicznych stacji ładowania, czyli zaledwie jedna stacja na każde 10 sprzedanych pojazdów elektrycznych właśnie w 2021 roku.

Jeszcze w 2014 roku UE twierdziła, że na jedną publiczną stację ładowania w danym obszarze powinno przypadać na jedną publiczną stację ładowania w danym obszarze powinno przypadać maksymalnie 10 pojazdów elektrycznych, a jej celem jest ponad 1 mln stacji do 2025 roku. Podkreśla to, jak trudna droga jest przed nami.

Sektor powinien ponadto zwiększyć inwestycje, aby rozwiązać problem ograniczonej podaży litu - kluczowego surowca w akumulatorach napędowych. Wraz z gwałtownym wzrostem liczby pojazdów elektrycznych wzrósł popyt na lit: podczas gdy na początku 2010 roku popyt na lit do akumulatorów stanowił zaledwie jedną czwartą całkowitego popytu, do 2030 roku ma stanowić aż 95%. Ponieważ oczekuje się, że do 2030 roku pojazdy elektryczne będą stanowiły około 50% sprzedaży pojazdów lekkich, a do tego czasu będzie się sprzedawało ponad 50 milionów samochodów rocznie, podaż litu będzie musiała dotrzymać kroku popytowi.

W latach 2020-2021 podaż wzrosła o prawie jedną trzecią, przy czym 90% pochodzi z zaledwie trzech krajów (tj. z Chin, Australii i Chile). Zgodnie z obecnymi szacunkami i przewidywanym wzrostem zapotrzebowania na pojazdy elektryczne, szacując na podstawie obecnie znanych zasobów, gospodarka światowa może do 2030 roku stanąć w obliczu luki podażowej w wysokości ponad 500.000 ton (patrz Wykres 3).

W celu zwiększenia produkcji, aby zajść dalej w zakresie pojazdów elektrycznych, należy nacisnąć dwie dźwignie: (i) inwestycje w nowe technologie (np. bezpośrednie wydobycie litu) oraz (ii) rozszerzenie poszukiwań.
 

Impuls regulacyjny powinien rozwiązać utrzymujące się problemy

Decydenci są świadomi, że transport jest kluczowym sektorem dla ekologizacji gospodarki. Wiele rządów krajowych i regionalnych już wyznaczyło daty wycofania ze sprzedaży silników spalinowych (np. od 2030 do 2040 roku w większości krajów europejskich, 2035 roku w Kanadzie oraz stanach Nowy Jork i Kalifornia itd.).

Ponadto ponad jedna trzecia najnowszego planu rozwoju infrastruktury w USA została przeznaczona na finansowanie ekologizacji sektora transportowego poprzez dotacje. Natomiast unijne przepisy Fit for 55 mają na celu przecięcie powiązań między sektorem transportu a uzależnieniem od paliw kopalnych, kładąc nacisk na stosowanie czystszych, bezemisyjnych technologii i paliw alternatywnych.

Nadal jednak istnieje znaczna luka w zakresie finansowania. Nasze poprzednie analizy wykazały, że chociaż na infrastrukturę ładowania w 27 krajach UE byłoby przeznaczone około 13,4 mld EUR rocznie, to nie wystarczy, aby zrealizować dążenia UE do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C . Potrzebne będą jeszcze 4 mld EUR rocznie do 2030 roku.

Rządy mają również do odegrania ważną rolę w rozwiązaniu dwóch największych problemów konsumentów: infrastruktury ładowania i kosztów (patrz Wykres 4). W szczególności powinny zająć się trzema kluczowymi kwestiami: (i) zmniejszeniem obciążeń regulacyjnych, aby przyspieszyć wydawanie pozwoleń na budowę stacji ładowania, (ii) modernizacją sieci elektrycznej, aby sprostać nowemu zapotrzebowaniu oraz (iii) zmniejszeniem kosztów, ponieważ ładowarka o mocy 350 kilowatów (kW) może kosztować w Europie ponad 100.000 EUR. Ogólnie rzecz biorąc, polityka publiczna pozostanie kluczowa w nadchodzących latach, dopóki rynek nie osiągnie wielkości krytycznej.