Opony rolnicze. Jak dokonać właściwego wyboru?

Przeczytaj także: Opony rolnicze: jak zaoszczędzić nawet 12% paliwa?

Prowadzenie gospodarstwa rolnego to nie lada wyzwanie. Na tego rodzaju działalność wpływ wywiera cały wachlarz najróżniejszych czynników. O rentowności decydują m.in. ceny sprzedaży produktów rolnych, ale również panujące warunki atmosferyczne. Rolnicy coraz częściej zdają sobie również sprawę, że efektywność prac prowadzonych na polu w dużej mierze uwarunkowana jest wyborem właściwego ogumienia do maszyn. Opony rolnicze, podobnie zresztą jak te, które przeznaczone są do osobówek, dzielą się na 3 klasy: ekonomiczną, średnią i premium. Do produkcji tych ostatnich wykorzystywane są najlepsze technologie, jakimi dysponuje dany producent, w efekcie czego w dłuższym czasie użytkowania gwarantują nie tylko najwyższą jakość, ale i najlepsze osiągi. Kluczowy w ich przypadku jest kształt bieżnika, jak i zastosowana w ich produkcji mieszanka gumy. To właśnie one zapewniają lepszą wytrzymałość oraz wyższą ekonomię jazdy.

– Zakup odpowiednich opon do maszyn rolniczych to bardzo istotny element odpowiedzialnego i świadomego prowadzenia gospodarstwa. Jako łącznik pomiędzy maszyną i mocą jej silnika a podłożem, opony i ich jakość odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu wydajności wykonywanych prac. Nowoczesne ciągniki czy kombajny charakteryzują się dużą mocą, a więc potrzebują najlepszej jakości ogumienia, przystosowanego do trudnych warunków. Takie opony muszą sprawdzić się na ciężkim sprzęcie, pod dużymi obciążeniami i w zróżnicowanym terenie. Właściwe oraz odpowiednio zadbane ogumienie pozwala zaoszczędzić nawet 12% paliwa – wskazuje Piotr Sarnecki, dyrektor generalny Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego (PZPO).

Przy wybieraniu ogumienia do maszyn rolniczych warto wziąć pod uwagę:

• trakcję – zdolność przenoszenia mocy silnika na poruszanie maszyny i unikanie buksowania w polu, co wpływa negatywnie na glebę
• zużycie paliwa, które również powiązane jest z trakcją
• poziom ugniatania gleby
• przebieg opony w całym okresie eksploatacyjnym
• zdolność opony do samooczyszczenia

– Branża oponiarska wie, jak bardzo unowocześnia się rolnictwo – dobrej jakości opony odpowiadają na potrzeby rolników, optymalizują koszty prowadzenia gospodarstwa i chronią ich uprawy. Technologia zastosowana w oponach rolniczych klasy premium zapewnia jak najlepszą wydajność maszyn, przy jednoczesnym dbaniu o jak najniższy poziom degradacji gleby. Obserwujemy wzrost sprzedaży opon rolniczych dobrych marek – co oznacza, że kolejni rolnicy przekonują się, jak duże znaczenie dla optymalizacji kosztów ich gospodarstwa ma odpowiednie ogumienie – dodaje Piotr Sarnecki.

Na rynku dostępne są dwa podstawowe typy opon rolniczych: radialne i diagonalne, które różnią się głównie budową wewnętrzną. Opony diagonalne mają wielowarstwową budowę osnowy z kordem ułożonym pod kątem ostrym w stosunku do kierunku obrotu. Z kolei opony radialne mają kord osnowy ułożone prostopadle do kierunku obrotu opony.

Producenci większości nowoczesnych maszyn rolniczych decydują się na wyposażenie fabrycznie nowych ciągników w typ radialny, ponieważ takie opony są najbardziej zaawansowane technologicznie. Pozwalają na zmniejszenie zużycia paliwa o 3-12%, a odkształcenia ogumienia radialnego przebiegają w odpowiedni i kontrolowany sposób – przyczynia się to do mniejszego stopnia ugniecenia gleby, po której porusza się maszyna.
Czołowi producenci ogumienia rolniczego produkują dwie kategorie opon radialnych – klasy IF oraz VF. Pozwalają one na bezpieczną pracę przy zastosowaniu niższego ciśnienia w porównaniu do klasycznych opon radialnych o odpowiednio o 20% oraz 40%. Ten parametr istotnie wpływa na spalanie podczas jazdy po nieutwardzonym terenie – w przypadku opon rolniczych niższe ciśnienie przekłada się na zwiększenie przyczepności, a także pozwala zniwelować ryzyko wystąpienia poślizgu. Dobór właściwego ciśnienia w oponach klasy IF i VF dokonywany jest na podstawie aktualnego obciążenia koła – pozwala to uniknąć konieczności zmiany ciśnienia po zakończeniu pracy w polu i przed wyjazdem na drogę utwardzoną, po której ciągnik porusza się zwiększą prędkością.

Co zrobić, by optymalizować koszty i wydłużyć żywotność opon do maszyn rolniczych?

1. Producenci opon w specyfikacji produktu dokładnie opisują parametry jego użytkowania, które uwzględniają wiele czynników – takich, jak rodzaj pracy, masa traktora czy jego prędkość. Trzymanie się wskazań producenta wydłuży okres eksploatacji opony.
2. Regularne sprawdzanie ciśnienia w oponach powinno być częścią odpowiedzialnego prowadzenia gospodarstwa rolnego – należy monitorować je manometrem przynajmniej raz w miesiącu. Kluczowe jest utrzymywanie wskaźnika na prawidłowym poziomie – podstawowym błędem popełnianym przez operatorów ciągników jest doprowadzanie do zbyt wysokiego ciśnienia w oponie. Optymalna wartość jest podana na oponie.
3. Należy monitorować luzy na drążkach i zużytych łożyskach zwrotnic. Ich wystąpienie może objawiać się niewłaściwym nachyleniem kół w stosunku do gruntu, a w konsekwencji szybszym ścieraniem się opon, szczególnie przednich. Zwrotnica odpowiada za prowadzenie koła pojazdu w pozycji przewidzianej przez zawieszenie i układ kierowniczy. Zwrotnica zużywa się znacznie szybciej przy nieprawidłowo ustawionej geometrii zawieszenia – prawidłowa zbieżność ma istotny wpływ na tempo eksploatacji ogumienia, a jej regularna kontrola sprzyja dłuższej żywotności opon.
4. Przy wysokim zużyciu klocków na oponie tylnej ciągnika wzrasta uślizg oraz zużycie paliwa. Badania wykazały, że po przekroczeniu 50% procent zużycia klocków na oponie pojawiają się największe spadki sił trakcyjnych, a dalsza eksploatacja opony wiąże się z obniżeniem ekonomii jazdy – zarówno na gruncie miękkim, jak i utwardzonej powierzchni.
5. Sposób przechowywania opon rzutuje bezpośrednio na bezpieczeństwo pracy rolnika i żywotność ogumienia, choć to użytkowanie najbardziej przyczynia się do zużycia opony. Ogumienia nie powinno się narażać na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych, wysokie temperatury i ich gwałtowne zmiany, działanie promieniowania UV w wysokim natężeniu oraz kontakt z chemikaliami czy wyładowaniami elektrycznymi.