Czy pasażer Ubera otrzyma odszkodowanie z ubezpieczenia?

Przeczytaj także: Wypadek na rajdzie ulicznym. Czy obowiązkowe ubezpieczenie OC chroni wszystkich poszkodowanych?

Mogłoby się wydawać, że sytuacja prawna pasażera korzystającego z usług proponowanych przez Uber jest identyczna jak w przypadku autostopowicza. Tymczasem sprawy wyglądają nieco inaczej. Kluczowy okazuje się tu artykuł 436 paragraf 2 kodeksu cywilnego (KC), z którego wyraźnie wynika, że podczas przewozu wykonywanego z grzeczności, podstawą odpowiedzialności kierowcy wobec pasażera jest kodeksowa zasada winy. Tymczasem w ramach ruchu drogowego zazwyczaj mamy do czynienia z bardziej restrykcyjną odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka (niezależna od winy kierującego).

„Kierowca odpowiadający na zasadzie ryzyka może uwolnić się od odpowiedzialności po wskazaniu przynajmniej jednej z trzech tzw. przesłanek egzoneracyjnych. Mowa o wyłącznej winie osoby trzeciej (za którą kierujący nie ponosi odpowiedzialności), wyłącznej winie osoby poszkodowanej oraz działaniu siły wyższej” - tłumaczy Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Kierowca, który świadczy swoje usługi w ramach systemu Uber, powinien mieć świadomość, że w jego przypadku zastosowanie znajduje cechująca się większą surowością zasada ryzyka. Taka sytuacja jest związana z faktem, że „uberowy” przewóz nie stanowi przysługi wykonywanej z grzeczności. Kluczowe znaczenie ma tutaj odpłatność za realizowany przewóz. Jeżeli strony nie umówiłyby się na zapłatę, to kierowca odpowiadałby wobec pasażera tylko na zasadzie winy. Warto wiedzieć, że przewóz realizowany w ramach grzeczności ma miejsce również wtedy, gdy kierowca nie posiada żadnego interesu związanego z zabieraniem ze sobą pasażera. Odpłatność lub konkretny interes kierowcy (niekoniecznie majątkowy), zawsze rozszerza jego zakres odpowiedzialności wobec pasażera i skutkuje zastosowaniem zasady ryzyka zamiast zasady winy.

„Kluczowe znaczenie zapłaty za przewóz oraz interesu kierowcy, potwierdzają liczne wyroki polskich sądów. W tym kontekście warto chociażby wymienić wyrok Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 1970 r. (sygn. akt I CR 73/70 OSNC 1970/12/233) oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 listopada 2006 r. (sygn. akt I ACa 678/06)” - dodaje Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Zaprezentowane powyżej zasady odpowiedzialności kierowcy wobec pasażera, z całą pewnością są korzystne dla osób wykorzystujących system Uber jako alternatywę dla taksówki. W przypadku wspomnianego systemu, nie ma wątpliwości co do tego, że funkcjonuje on na zasadach odpłatności.

„Powyższe wyjaśnienia powinny jednocześnie stanowić przestrogę dla autostopowiczów. Warto wiedzieć, że takim osobom może być trudniej uzyskać świadczenie z OC przewożącego ich kierowcy (będącego sprawcą wypadku)” - ostrzega Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.