Sprzedaż używanego samochodu: samodzielnie czy przez komis?

Przeczytaj także: Samochód firmowy: sprzedaż a podatek VAT

Zbycie samochodu nie należy zasadniczo do rzeczy trudnych. Wystarczy zażądać niskiej ceny, a nabywca znajdzie się bardzo szybko. Sprawny przedsiębiorca będzie jednak chciał zbyć niepotrzebne mu już auta szybko oraz na korzystnych dla siebie warunkach. Osiągnięcie tych dwóch celów może już nastręczać pewnych trudności. Wybór najlepszego sposobu zbycia wysłużonego pojazdu zależy od tego, jaką ilością czasu dysponujemy. Czy chcemy to zrobić sami, czy też skorzystać z usług profesjonalisty? Wreszcie, czy zależy nam na każdej złotówce, czy może jesteśmy skłonni oddać część ceny jako prowizję dla pośrednika? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania i przyjrzeć się najpopularniejszym formom sprzedaży, przedstawiając ich plusy i minusy.

Stara dobra umowa sprzedaży

Zgodnie z brzmieniem regulujących ten kontrakt przepisów przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Trudno o prostszą konstrukcję. W powyższej definicji, choć jest ona dość lakoniczna, znajdują się wszystkie elementy, na które należy zwrócić szczególną uwagę. Bezwzględnie należy dokładnie oznaczyć strony umowy. Wskazujemy więc pełną nazwę przedsiębiorcy, a więc jego firmę oraz numer REGON i numer wpisu do właściwego rejestru. Weryfikacja tych danych powinna nastąpić przez sprawdzenie istnienia określonego podmiotu w odpowiednim rejestrze. W przypadku osób fizycznych będzie to ewidencja działalności gospodarczej prowadzona przez urząd gminy, zaś w przypadku osób prawnych – Krajowy Rejestr Sądowy. Następnie opisujemy przedmiot sprzedaży. Im dokładniejszy opis, tym łatwiejsze jest rozstrzyganie późniejszych sporów powstałych na tle zawartej umowy. W postanowieniach kontraktu należy koniecznie wskazać markę auta, rok produkcji, numer silnika oraz numer nadwozia, a także precyzyjnie opisać jego stan techniczny.

Ogólne zasady odpowiedzialności

Sprzedając używany samochód, musimy zadbać o to, aby był w stanie zgodnym z opisem przekazanym nabywcy. Każdy kupujący w przypadku wykrycia wady auta może sięgnąć do uprawnień z rękojmi. Jest to instytucja, która ma charakter bezwzględny i trudno uciec przed jej bolesnymi dla sprzedawcy skutkami. Co więcej, można z niej skorzystać nawet wtedy, gdy umowa nie wspomina o niej nawet jednym słowem. Podstawy wynikają bezpośrednio z przepisów prawa. Ujmując rzecz ogólnie, rękojmia polega na tym, że sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeśli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, a także jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). Zbywający rzecz może również zostać pociągnięty do odpowiedzialności, jeśli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem takiej osoby (rękojmia za wady prawne).

Roszczenia kupującego

W razie wykrycia wady nabywca może odstąpić od umowy, co jest równoznaczne z koniecznością zwrotu samochodu. Niestety dla sprzedającego, musi on w takiej sytuacji zwrócić nabywcy całość kwoty wpłaconej przy zakupie. Zbywca pojazdu może uniknąć rozwiązania umowy, jeśli niezwłocznie sam usunie wadę. Chodzi tutaj po prostu o wyeliminowanie mankamentu w rozsądnym czasie. W taki sposób przed odstąpieniem można uciec tylko raz. Ponowne wykrycie wady lub nieskuteczna naprawa jest równoznaczna z powstaniem obowiązku zwrotu wzajemnych świadczeń. Kupujący może zrezygnować z odstąpienia i zdecydować się obniżenie ceny. Cena wskazana w umowie powinna więc ulec obniżeniu odpowiednio do stopnia obniżenia wartości użytkowej samochodu. Nie zawsze ustalenie właściwego poziomu ceny będzie łatwe. Sukces zależy tu od chęci negocjacji i dobrej woli stron. W bardziej skomplikowanych przypadkach, np. wtedy, gdy przedmiotem umowy jest drogi, wyspecjalizowany pojazd, nie obejdzie się bez opinii eksperta. O uprawnieniu tym należy jednak pamiętać. Często kupujący jest w stanie sam szybciej i skuteczniej wyeliminować wadę. Obniżając zaś cenę nabycia, rekompensuje koszty poniesione w związku z takimi działaniami.

Sprzedaż internetowa

Specyficznym rodzajem umów sprzedaży są umowy zawierane na odległość. Najbardziej rozpowszechnionym obecnie typem takiego kontraktu jest sprzedaż internetowa. Na tym obszarze w ostatnich latach pojawiło się kilka problemów. W szczególności dotyczą one wystawiania pojazdów na internetowych portalach aukcyjnych. Od słynnej „sprawy jeepa”, kiedy to pewien użytkownik wystawił samochód terenowy, żeby zorientować się, ile może dostać za taki model, chociaż go jeszcze nie posiadał, portale aukcyjne wprowadziły pewne restrykcje. Wiele z nich nie dopuszcza licytacji pojazdów mechanicznych lub przewiduje szczególne warunki takich aukcji. Dlatego warto czytać regulamin strony, na której zamieszcza się ogłoszenie, bo ma on zasadnicze znaczenie i uchyla pewne ogólne zasady. Zwykle ogłoszenia internetowe dotyczące pojazdów przyjmują formę propozycji, niemalże identycznej jak ogłoszenia prasowe. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli regulamin nie stanowi inaczej, proponowana oferta sprzedaży jest wiążąca i ryzyko uzyskania niesatysfakcjonującej ceny końcowej obciąża zbywcę.