Kto odpowiada za kradzież auta z parkingu?

Przeczytaj także: Najczęściej kradzione samochody

Ustalenie charakteru prawnego powstałego tak zobowiązania zależy tak naprawdę od szeregu okoliczności towarzyszących zawarciu takiej umowy. I tak w przypadku oznaczenia jednoznacznego, iż mamy do czynienia z parkingiem strzeżonym, w istocie mamy do czynienia z umową przechowania, o której mowa w art. 835 i n. k.c. W zakresie zawarcia umowy przechowania (dt parkingu strzeżonego) należy odwołać się do treści art. 835 k.c. oraz art. 837 k.c. Wynika z nich, że istotą przechowania jest przyjęcie przez przechowawcę obowiązku pieczy na powierzoną mu rzeczą. Nie jest więc możliwe zawarcie umowy przechowania, w której przechowawca nie byłby zobowiązany do jej sprawowania. Przechowawca (podmiot prowadzący parking strzeżony) nie może także zwolnić się od odpowiedzialności za rzeczy oddane mu do przechowania.

Zastrzeżenia osoby prowadzącej parking strzeżony, iż nie będzie odpowiadała za utratę samochodu oddanego jej na przechowanie, pozostaje bowiem w sprzeczności z istotnymi elementami umowy przechowania. Tego rodzaju zastrzeżenie jako sprzecznie z bezwzględnie obowiązującym przepisem określającym istotę przechowania, a więc obowiązek pieczy nad rzeczą, i z mocy art. 58 § 1 KC jest nieważne (wyrok Sądu Najwyższego z 2 lipca 1997r., sygn. I ACa 429/97).

Jeżeli sposób przechowania nie wynika z treści umowy lub postanowień wzorców umownych, czy nawet regulaminu, przechowawca powinien przechowywać rzecz w taki sposób, jaki wynika z jej właściwości i z okoliczności. W przypadku nie wywiązania się z ww. obowiązków, przechowawca będzie odpowiadać za szkodę spowodowaną niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania (odpowiedzialność kontraktowa, art. 471 kc).

Zgodnie z ogólną zasadą wspomnianej odpowiedzialności wyrażonej w art. 471 KC, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W przepisie tym najważniejsze znaczenie ma dla przedmiotowego problemu zagadnienie okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Niewątpliwie bowiem taką okolicznością będzie siła wyższa. W przypadku więc szkód spowodowanych działaniem sił przyrody (takich jak gradobicie, powódź, wichura, burza) wyłączone będzie co do zasady odpowiedzialność przechowawcy (prowadzącego parking). Istnieją jednak sytuacje, kiedy ta odpowiedzialność może zachodzić. Będzie to po np. sytuacja, kiedy przechowawca przyjmie na siebie umownie odpowiedzialność za działanie siły wyższej na podstawie przepisy art. 473 KC.

Inaczej byłoby w przypadku, gdyby brak było stosownego oznaczenia parkingu jako parkingu strzeżonego (a więc parking niestrzeżony), gdyż wówczas należałoby uznać, że mamy do czynienia jedynie z umową najmu miejsc postojowych. Większość parkingów – nawet takich, które są płatne – nie mają charakteru parkingu strzeżonego. Są to wyłącznie miejsca przeznaczone do wynajęcia w celu postawienia tam na pewien czas samochodów bez elementu chronienia ich przez prowadzącego parking przed uszkodzeniem lub kradzieżą. Umowa ta nie obejmuje zobowiązania właściciela parkingu, jako wynajmującego, do pilnowania rzeczy (samochodu) i zachowania tej rzeczy w stanie niepogorszonym. Zatem w przypadku kradzieży samochodu z parkingu niestrzeżonego właściciel samochodu nie będzie mógł domagać się od właściciela parkingu naprawienia szkody.

Należy także zaznaczyć, że mienie pozostawione na parkingu strzeżonym obejmuje nie tylko pojazd mechaniczny (samochód), ale także rzeczy pozostawione wewnątrz niego. Nie chodzi tutaj jednak o wszelkie rzeczy tam pozostawione, ale tylko – co do zasady – rzeczy służące do jego zwykłego używania. Co do rzeczy nie służących do zwykłego używania samochodu (np. laptop, kamera itp.), przechowawca będzie odpowiadał za nie tylko wtedy, gdy przyjął pojazd wiedząc o umieszczeniu w nim tych rzeczy (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 czerwca 1991r., sygn. II CR 740/90).